کم خونی

علل و علائم کم خونی و درمان کم خونی

کم خونی,بیماری کم خونی,کم خونی در بارداری,علائم کم خونی,درمان کم خونی,درمان کم خونی با طب سوزنی,مواد غذایی مناسب برای درمان کم خونی,کم خونی را چگونه درمان کنیم,کم خونی در کودکان,کم خونی در بزرگسالان,کم خونی در نوزادان,کم خونی در بهار,کم خونی در تابستان,کم خونی در پاییز,کم خونی در زمستان,آشنایی با کم خونی,همه چیز در مورد کم خونی,کم خونی واگیردار است,کم خونی و درمان آن,ورزشهای مناسب برای درمان کم خونی

بیمار ی کم خونی یا آنمی اختلال خونی شایعی است که در آن گلبول های قرمز و یا هموگلوبین کافی در خون برای رساندن اکسیژن به سایر بافت های بدنتان وجود ندارد.به عبارت دیگر کم خونی وضعیتی است که در آن گلبول های قرمز قادر نیست وظیفه اکسیژن رسانی به سلول ها را انجام دهد و به همین دلیل است که کم خونی با مشکلات تنفسی و احساس ضعف و خستگی همراه استعلم پزشکی ثابت کرده است که هموگلوبینی که در گلبول های قرمز خون وجود دارد باعث می شود تا اکسیژن به گلبول قرمز متصل شده و توسط مویرگ ها به بافت های مختلف بدن برسد. از آنجایی که تمام سلول های بدن انسان برای زنده ماندن به اکسیژن وابسته اند، کمبود آن باعث هیپوکسی شده و گسترهٔ وسیعی از مشکلات را به همراه دارد. از عوامل ایجادکننده کم خونی می توان به کمبودهای تغذیه ای،خونریزی، ناهنجاری های ژنتیکی، بیماری های مزمن یا مسمومیت های دارویی اشاره کرد. شایع ترین علت آن کم خونی ناشی از فقر آهن است که بیشتر در زنان دیده می شود؛ اما نوع دیگر کم خونی نشانه بیماری است که باید به آن توجه بیشتری کرد.

انواع کم خونی در بیماران

یک نوع تقسیم بندی وجود دارد که از روی آن نوع کم خونی مشخص می شود.تقسیم بندی رایج تر کم خونی (کاهش هموگلوبین) براساس MCV یا حجم گلبول های قرمز خون است به طوری که MCV کمتر از 80 به عنوان کم خونی میکروسیتیک، MCV در حد نرمال (100ـ80) ، کم خونی نورموسیتیک (با حجم سلولی نرمال) و MCV بالا، کم خونی ماکروسیتیک نامیده می شوند و این سه نوع کم خونی را داریم

علائم کم خونی :

خستگی و احساس خستگی

رخوت و بی حالی

ریزش مو

بی قراری و ناراحتی

تنگی نفس و یا مشکل در تنفس

تمرکز ضعیف

تپش قلب

حساسیت به هوای سرد

درد قفسه سینه

وزوز گوش ها

سردرد

تاثیر بر حس چشایی

خشکی زبان

مشکل در بلعیدن غذا

سندرم پای بی قرار

ناخن های خشک و پوسته پوسته و یا قاشقی

میل به خوردن مواد غیرخوراکی: مانندخوردن خاک، کاغذ، موم، سبزه، و مو که می شود نشانه کمبود آهن باشد،

تشخیص کم خونی :

تشخیص کم خونی عموما با تست cbc صورت میگیرد و این تست ناشی از شش مولف زیر است

شمارش گلبول های قرمز خون (RBC)، هماتوکریت، هموگلوبین، شمارش گلبول های سفید خون (WBC)، شمارش افتراقی خون و شمارش پلاکت ها. بعلاوه MCV (حجم متوسط گلبول های قرمز) نیز اغلب در CBC گزارش می شود.

عوامل موثر بر افزایش خطر کم خونی

رژیم غذایی فاقد ویتامین های مورد نیاز: رژیم های غذایی که میزان کمی آهن ویتامین b 12 و فولیک اسید در آنها موجود است، خطر ابتلا به کم خونی را افزایش می دهد.

اختلالات روده ای: ابتلا به اختلالات روده ای که بر جذب مواد مغذی توسط بدن شما تاثیر می گذارد، می تواند خطر ابتلای شما به کم خونی را افزایش دهد.

قاعدگی: عموما زنان در سنین قاعدگی بیشتر از مردان و زنان یائسه دچار کم خونی می شوند.

بارداری:اگر شما باردار هستید، خطر ابتلا به کم خونی در شما افزایش می یابد.

بیماری های مزمن: بیماری های همچون سرطان، نارسایی کبد یا کلیه یا سایر بیماری های مزمن خطر ابتلا به کم خونی را افزایش می دهند.

پیشگیری از کم خونی :

متاسفانه خیلی از انواع کم خونی قابل پیشگیری نمی باشند. کمبود خفیف آهن با تجویز فروسولفات یا فروگلوکونات همراه مصرف ویتامین C برای جذب بیشتر آن، قابل درمان است. تجویز ویتامین های خوراکی (اسیدفولیک) یا تزریق زیرجلدی ویتامین B12، کمبودهای مربوط را درمان می کند ،بااین حال بعضی از انواع دیگر از جمله کم خونی بسته به فقر آهن و کمبود ویتامین، با یک رژیم غذایی پر ویتامین قابل پیشگیری می باشد این ویتامین ها و مکمل ها شامل:

: غذاهای سرشار از آهن همچون سبزیجات سبز تیره برگدار، کنگر فرنگی، زرد آلو، لوبیا، عدس، نخود، سویا، گوشت، آجیل، آلو بخارا و کشمش می بایست در رژیم غذایی گنجانده شود.

شما زمانی دچار کم خونی می شوید، که خون شما گلبول قرمز کافی ندارد. زمانی گلبول های قرمز شما کم می شود که بدن شما گلبول قرمز کافی تولید نمی کند و یا گلبول تولید شده بدرستی عمل نمی کند.

فولیک اسید: فولات و هم خانواده اش فولیک اسید در مرکبات، موز، سبزیجات تیره و برگدار، حبوبات و غذاهای غنی شده موجود می باشد.

ویتامین b-12: این ویتامین بصورت طبیعی در گوشت و لبنیات موجود می باشد. همچنین این ویتامین در بعضی از شیرهای سویا هم موجود است.

ویتامین C:خوراکی های حاوی ویتامین C از جمله مرکبات، خربزه و هندوانه و انواع توت ها به جذب آهن کمک می نمایند.

 

چگونه کم خونی را درمان کنیم؟

به گزارش جهان، شهرزاد محمدیان، متخصص تغذیه در گفتگو با باشگاه خبرنگاران گفت: با اشاره به روش های درمانی کم خونی افزود: درمان با نمک های ساده آهن مثل سولفات فروی خوراکی کاملا موثر بوده و به شکل قرص، کپسول یا مابع است و باید مصرف آنها تا چندین ماه ادامه یابد؛ چنانکه این قرص ها با معده خالی مصرف شوند جذب آنها بهتر و بیشتر صورت می گیرد، ولی در این حالت سبب تحریک معده و بروز مشکلات گوارشی می شنوند. وی ادامه داد: عوارض گوارشی ناشی از مصرف آهن نظیر تهوع دل پیچه سوزش قلب اسهال و یبوست را می توان به حداقل رساند به شرطی که آهن را با میزان بسیار کم مصرف کرده و به تدریج به میزان آن افزوده تا به حد مورد نیاز بدن برسد، بهتر است قرص آهن در آخر شب قبل از خواب استفاده شود تا عوارض ناشی از آن کاهش یابند. این متخصص تغذیه با بیان اینکه ویتامین C جذب آهن را افزایش می دهد، گفت: به همین دلیل معمولا مصرف ویتامین C به همراه آهن پیشنهاد می شود. علاوه بر درمان دارویی باید به میزان آهن قابل جذب در غذا نیز توجه کرد. جذب آهن اغلب تحت تاثیر شکل آهن موجود در آن می باشد. محمدیان با بیان اینکه آهن موجود در پروتئین های حیوانی مانند گوشت گاو ماهی پرندگان(آهن کمتر) بیشتز جذب می شود، افزود: در حالی که جذب آهن پروتئین های گیاهی مانند سبزی ها و میوه ها(آهن غیرهم)کمتر می باشد. باید توجه داشت که ویتامین C جذب آهن سبزی ها و میوه ها(آهن غیرهم) را بیشتر می کند. مصرف چای همراه یا بلافاصله بعد از غذا می تواند جذب آهن را کاهش دهد. وی در ادامه به منابع غذایی آهن دار اشاره و بیان کرد: جگر قلوه گوشت قرمز ماهی زرده تخم مرغ سبزی های دارای برگ سبز تیره مانند جعفری اسفناج و حبوبات مثل عدس و لوبیا همچنین میوه های خشک(برگه ها) بخصوص برگه زردآلو و دانه های روغنی را از منابع غذایی آهن دار است. این متخصص تغذیه با اشاره به عوامل افزایش دهنده جذب آهن و منابع غذایی آنها ادامه داد: اسید سیتریک و اسید اسکوربیک یا ویتامین ث که در آلو خربزه ریواس انبه گلابی طالبی گل کلم سبزی ها آب پرتقال لیمو شیرین لیمو ترش سیب و آناناس وجود دارند می توانند عوامل افزایش دهنده جذب آهن در بدن باشند؛ اسید مالیک و اسید تارتاریک که در هویج سیب زمینی چغندر کدو تنبل گوجه فرنگی کلم پیچ و شلغم مجود است نیز سبب افزایش جذب آهن می شوند و محصولات تخمیری مثل سس سویا نیز در این دسته از عوامل گنجانده می شود، از جمله عوامل افزایش دهنده جذب آهن و منابع غذایی آنها است. محمدیان در ادامه افزود: استفاده از غذاهایی که غنی از آهن می باشند؛ استفاده از منابع غذایی حاوی ویتامین ث هر وعده غذایی جهت جذب بهتر آهن( مثل پرتقال گریب فروت گوجه فرنگی کلم توت فرنگی فلفل سبز لیمو ترش) پرهیز از مصرف چای یا قهوه همراه یا بلافاصله بعد از غذا و برطرف کردن مشکلات گوارشی و یبوست از جمله توصیه های تغذیه ای برای پیشگیری و درمان کم خونی فقر آهن است.

توصیه های کلی برای کم خونی و پیشگیری و درمان آن

استفاده از غذاهایی که غنی از آهن است.

استفاده از منابع غذایی حاوی ویتامین ث هر وعده غذایی برای جذب بهتر آهن(مثل پرتقال، گریب فروت، گوجه فرنگی،کلم، توت فرنگی، فلفل سبز، لیموترش)

گنجاندن گوشت قرمز، ماهی یا مرغ در برنامه غذایی.

پرهیز از مصرف چای یا قهوه همراه یا بلافاصله بعد از غذا.

برطرف کردن مشکلات گوارشی و یبوست.

تصحیح عادت های غذایی نادرست (مثل مصرف مواد غیر خوراکی مانند خاک، یخ) که خود از علایم کم خونی فقر آهن است.

مشاوره با پزشک و متخصص تغذیه برای پیشگیری به موقع یا بهبود کم خونی.

استفاده از نان هایی که از خمیر ورآمده تهیه شده است.

استفاده از خشکبار مثل توت خشک، برگه آلو، انجیر خشک و کشمش که منابع خوبی از آهن است.

استفاده از غلات و حبوبات جوانه زده.

شست و شو و ضدعفونی کردن سبزی ها.

شستن کامل دست ها با آب و صابون قبل از تهیه و مصرف غذا و پس از هر بار اجابت مزاج.

مصرف روزانه یک قرص آهن از پایان ماه چهارم بارداری تا سه ماه پس از زایمان در زنان باردار.

مصرف قطره آهن همزمان با شروع تغذیه تکمیلی تا پایان 2 سالگی در کودکان.

دلایل فقر آهن

دلایل گوناگونی برای فقر آهن وجود دارد که از آن جمله می توان به علل زیر اشاره کرد :

دریافت ناکافی آهن به دلیل رژیم غذایی مورد استفاده ای که در آن آهن کمی وجود دارد ، مانند بعضی از رژیم های گیاه خواری .

جذب ناکافی آهن در اثر اسهال ، کاهش ترشح اسید معده ، مشکلات گوارشی یا تداخلات داروئی ( داروهایی مثل کلستیدامین ، سایمتیدین ، پانکراتین ، رانیتیدین و تتراسایکلین.)

افزایش نیاز به آهن برای افزایش حجم خون در دوران نوزادی ، نوجوانی ، بارداری و شیر دهی .

خون ریزی زیاد در دوران عادت ماهانه ، در اثر جراحات و ناشی از هموروئید ، بیماری های بدخیم یا انگل ها .

کمبود آهن در مردان بزرگسال معمولاً در اثر از دست دادن خون است .

سالاد شاهی آبی ( برای افراد کم خون )

مواد لازم :

4 فنجان
شاهی آبی یا اسفناج تازه خام،

2 فنجان
گوجه فرنگی گیلاسی یا تزیینی،

5 تا 6 عدد
سیب زمینی استانبولی،

نصف فنجان
مغز تخمه آفتاب گردان،

3 قاشق غذا خوری
پنیر خامه ای ،

1-2 قاشق غذا خوری
سرکه سیب،

1 قاشق غذا خوری
شکر و یا عسل،

2 قاشق غذا خوری
کنجد بو داده،

1 فنجان
لوبیای قرمز پخته،

این سالاد مملوازویتامین های B ,C,K و هم چنین سرشارازاملاح معدنی وآهن است.بنابراین افراد کم خون یاAnemic می توانند از این سالاد خوش مزه بهره های بسیاری ببرند .اگر شاهی آبی در دسترس نبود می توانید از اسفناج تازه خام استفاده کنید.

طرز تهیه

سیب زمینی استانبولی را در آب جوش بپزید و سعی کنید در موقع پوست کردن آن را یک اندازه و یک شکل در آورید. وقتی سیب زمینی را آب پز کردید بگذارید تا خنک شود.شاهی آبی یا اسفناج را پاک نموده و بشویید . وقتی خشک شد آنها را مانند کاهو خرد کنید و کنار بگذارید.سپس در ظرفی جداگانه ، شاهی آبی یا اسفناج را با گوجه فرنگی ، سیب زمینی، لوبیای قرمزپخته ، مغز تخمه و کنجد بود داده با هم مخلوط کنید.برای سس سالاد از یک شیشه خالی دردار استفاده کنید . پنیرخامه ای ، سرکه ، شکر ( یا عسل ) را در آن بریزید ، درِ شیشه را محکم ببندید و خوب تکان دهید . سپس کمی نمک و فلفل به آن بیفزایید و دوباره خوب تکان دهید . می توانید کمی ماست نیز به آن اضافه کنید . سس را روی سالاد بریزید ، به مدت 10 دقیقه در یخچال بگذارید و سپس میل کنید.برای خاصیت بیش تر این سالاد ، جوانه ماش ، جوانه شبدر و حتی عدسی پخته به آن بیفزایید.

فسفری که در ترکیب غذایی خرما وجود دارد، باعث فعال شدن سلول‌های عصبی می‌شود و آهن آن به گلبول‌های قرمز خون نیرو می‌‌دهد و مانع ایجاد کم‌خونی در افراد می‌شود و حتی کم‌خونی افراد را هم درمان می‌‌کند

صرف زیاد فلفل سیاه برای بیماری‌های دستگاه گوارش، مجاری ادرار، سل، بواسیر، سودا، کلیه، جگر و کسانی که کم‌خونی دارند مفید نمی‌باشد.کسانی که ورم پروستات دارند در خوردن فلفل افراط نکنند. بهتر است بدانید که کسانی که تصلب شرائین دارند و سکته مغزی کرده‌اند نباید فلفل زیاد استفاده نمایند.

 تحقیقات نشان داده است مواد معدنی و ویتامین های موجود در سیاه دانه در درمان دیابت، سل، بیماری های قلبی و عروقی، کم خونی و میگرن مفید است.

چای قاصدک یک جنگنده قوی بر علیه کم خونی است. قاصدک غنی از آهن و ویتامین  B است

عصاره برگ و ریشه کنگر برای جلوگیری از رسوب چربی در جدار رگ‌ها مفید و نافع بوده و در درمان یرقان، سوءهاضمه، احساس ناراحتی در معده، نفخ، بی‌اشتهایی، تهوع، اسهال خفیف یا یبوست، نارسایی کبد، دفع مزمن آلبومین و کم‌خونی بعد از جراحی موثر و مفید بوده و از کبد در برابر سموم شیمیایی محافظت می‌ نماید.

خودارضایی باعث پدید آمدن کم‌‌خونی به ویژه بر اثر تحریک مصنوعی و مداوم آلت تناسلى می شود

کم خونی از علائم سرطان معده است

کم خونی می تواند از علائم سرطان خون باشد

نارسایی کلیه، کم‌خونی، کاهش فشار خون، آمبولی ریه، پنومونی، آلودگی هوا، فشار عصبی و مصرف دخانیات نیز ممکن است به تنگی نفس منجر شود.

کم خونی می تواند از عوامل زنگ زدن گوش باشد

زردی پوست در اثر عواملی چون کم کاری تیروئید، کم‌خونی، التهاب لوزالمعده، هپاتیت و رژیم غذایی حاوی کاروتن(مثل هویج) بوجود می‌آید.

راه‌های دیگر تقویت حافظه؛ تغذیه و ورزش مناسب، مسواک زدن، خوردن غذاهای حاوی گلوکز و کلیسیم و فسفر و ویتامین(مثل خرما، عسل، هویج، پرتقال، سبوس گندم و لبنیات)، مطالعه‌ی روزانه(حداقل نیم ساعت در روز)، مصرف کندر، گذاشتن حنا بر سر، ذکر صلوات و آیت الکرسی، خوردن گوشت گردن(مثل بز و مرغ)، دائم‌الوضو بودن، پوشاندن سر در هنگام سرما و بعد از استحمام، حجامت پشت گوش‌ها و یا سر در افراد گرم مزاج، حفظ و تلاوت قرآن، حفظ شعر، مثبت اندیشی، کم حرفی، خوشرویی، استفاده از نانی که 13 ساعت از پختش گذشته باشد، تقسیم بندی اطلاعاتی که یادگیریشان دشوار است، خوردن گوش ماهی، مصرف انواع مغزها، درمان کم خونی و مصرف مواد غذایی حاوی آهن، اجتناب از مصرف لبنیات به همراه غذاهای آهن‌دار و خوردن صبحانه‌ای کامل و مقوی.

علل و علائم کم خونی + درمان کم خونی